Check & KIES scheidingsplan
KIES Scheidingsplan
Jullie gaan scheiden. Uit elkaar gaan valt op meerdere terreinen lang niet mee. Naast de zorg en aandacht die je als ouders voor je kinderen wil hebben, valt er enorm veel te regelen. Voor ondersteuning kun je terecht bij KIES professionals voor zowel juridisch financiele zaken bij KIES mediators en advocaten, als ondersteuning en hulpverlening voor jullie zelf als de kinderen bij KIES coaches om te komen tot jullie best werkende scheidingsplan.
Check & KIES lijst
Deze check & KIES lijst helpt je bij het organiseren van je geldzaken als partner uit elkaar gaan. Dat is niet enkel belangrijk voor julliezelf maar ook in het belang van jullie kinderen. Wat is belangrijk voor hen en wat is daarvoor nodig om te doen? Zijn er zaken waar jullie kinderen ook een mening bij zullen hebben? Denk aan het gebruiken van het KIES Kindplan. Het KIES Kindplan is beschikbaar voor verschillende leeftijden en in verschillende talen.
Zoek uit wat jullie hebben vastgelegd
Als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt dat zijn veel financiële zaken wettelijk geregeld voor de scheiding. Lees ook deze brochure van de Rijksoverheid en antwoorden op veelgestelde vragen. Wanneer je samenwoont en uit elkaar gaat, vind je in je samenlevingscontract welke afspraken je met elkaar hebt gemaakt.
Rechten en plichten (partner) alimentatie
Bij scheiding na een huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft één van jullie als ex-partner soms recht op partneralimentatie. Dit kan zo zijn wanneer één van jullie meer verdiend dan de ander. Voor de lengte van de alimentatie maakt het uit wanneer je bent gescheiden.
Ben je tussen juli 1994 en 1 januari 2020 gescheiden? Dan is de alimentatiemaximaal 12 jaar. Voor scheidingen na 1 januari 2020 is de duur van de alimentatie korter. Namelijk de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van 5 jaar. Daarnaast zijn er nog enkele uitzonderingen.
Samenwonende partners betalen geen partneralimentatie als ze uit elkaar gaan.
Regelen van de alimentatie
De partneralimentatie kan in onderling overleg afgesproken worden of via de rechter worden geregeld. De afspraken worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant. De rechter gaat bij de berekening uit van zaken zoals inkomen, leeftijd, werk mogelijkheden en het patroon van uitgaven tijdens de relatie.
Soms is er geen recht op verhoging van de alimentatie. Bijvoorbeeld doordat de rechter dat zo heeft bepaald. Een mogelijkheid om af te spreken is ook dat de alimentatie alleen toeneemt, als het inkomen van de ex-partner stijgt wat je vervolgens vastlegt in het echtscheidingsconvenant of jullie overeenkomst.
Wanneer je het samen niet eens kunt worden, dan kun je ook een berekening aanvragen bij het LBIO, het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen.
Als een van beiden werk heeft en de ander bijstand aanvraagt, dan probeert de gemeente de bijstand te verhalen op de ex-partner. Dat gebeurt ook wanneer er was afgesproken af te zien van partneralimentatie.
De partner die alimentatie ontvangt moet daarover inkomstenbelasting betalen; de partner die betaalt kan het bedrag aftrekken van de inkomstenbelasting.
Het bedrag aan alimentatie wordt jaarlijks op 1 januari geïndexeerd.
Voor later
Wanneer je getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had, dan heeft de een meestal recht op de helft van het pensioen van de ander dat is opgebouwd in de tijd dat jullie samen waren. Het is belangrijk om binnen twee jaar de scheiding te melden aan het pensioenfonds. Het pensioenfonds zorgt dat het pensioen wordt verdeeld en ieder een eigen deel van het pensioen ontvangt. Als jullie samenwoonden, dan hoef je je pensioen niet te verdelen. Geef ook aan je pensioenfonds door dat je geen partner meer hebt. Verdelen van pensioen bij scheiding is ingewikkeld een heeft verschillende mogelijkheden. Vraag daarom altijd hulp van een expert. Bekijk meer informatie hierover op de website van het Nibud.
Wonen en contact hypotheekverstrekker of verhuurder
Wanneer je samen met je ex-partner een koophuis hebt, dan ben je meestal ook samen verantwoordelijk voor de hypotheek. Er is sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid. Als één van jullie in het huis wil blijven wonen, dan moet de ander uit de hoofdelijke aansprakelijkheid worden ontslagen. Dat kan als de hypotheekverstrekker meewerkt. De bank of verzekeraar wil eerst weten of de achterblijvende partner voldoende inkomen heeft en toestemming verlenen voor er afspraken gemaakt kunnen worden over wie in de woning blijft. Als de bank of verzekeraar akkoord is kan de notaris de hoofdelijke aansprakelijkheid opheffen. Jullie huis kan meer of minder waard zijn geworden waardoor de winst of het verlies gedeeld moet worden. De Vereniging Eigen Huis geeft informatie over de mogelijkheid van uitkopen en waar jullie aan moeten denken als je samen een koophuis hebt. Woonden jullie in een huurwoning? Lees dan in jullie huurcontract wat je moet doen bij een scheiding.
Belastingaangifte en - teruggave
Gaan scheiden heeft allerlei gevolgen voor de belastingaangifte en toeslagen. De belastingdienst heeft een persoonlijke checklist bij scheiden die kan helpen. Het uit elkaar gaan heeft mogelijk gevolgen voor het fiscaal partnerschap lees verder op de website van de Belastingdienst. Het is kan verstandig zijn om voorlopige teruggave aan te vragen of je voorlopige teruggave te wijzigen via de Belastingdienst. Als je partneralimentatie betaald, dan kun je deze aftrekken van je aangifte. Kijk voor mr informatie over wijzigingen bij de belastingdienst hier.
Recht op toeslagen
Als jullie gaan scheiden, dan is het mogelijk dat je toeslagen veranderen of dat jullie recht hebben op toeslagen. Wat voor elk van jullie geldt kun je via en checklist achterhalen. Vul de persoonlijke checklist bij scheiden in op de website van de Belastingdienst of lees meer over uit elkaar gaan en toeslagen. Geef door aan de Belastingdienst door dat je uit elkaar bent. Je kunt ook een proefberekening maken op Bereken uw recht.nl
Scheiden met kinderen
Doordat jullie kinderen hebben maakt het voor de toeslagen uit of jullie co-ouder zijn of niet. Meer daarover lees je bij co-ouderschap op de website van het Nibud. Check ook bij de Sociale Verzekeringsbank hoe het zit met de kinderbijslag op de website van de Sociale Verzekeringsbank.
Nieuw financieel plan
Als gevolg van je scheiding verandert je financiële situatie waarschijnlijk flink. Jullie hebben gedeelde inkomsten en beiden en daardoor dubbele woonlasten. Misschien gaat één van jullie ook alimentatie betalen. Wellicht zijn er mogelijkheden om meer te gaan werken. Maak tenminste een nieuw overzicht van de inkomsten en uitgaven. Het Persoonlijk Budget Advies of het Geldplan Scheiden op de website van Nibud kan daarbij helpend zijn.
Verdelen gezamenlijke rekeningen
Zorg voor een lijst van (gezamenlijke) rekeningen en noteer welk saldo op deze rekeningen staan op de datum dat je gaat scheiden. Bepaal samen wie welke rekening(en) gaat houden en welke rekening(en) jullie willen opheffen. Vraag bij de bank na hoe de rekeningen op één naam te zetten. Kijk na welke automatische betalingen en incasso´s jullie hebben om aan te passen of stop te zetten als dat kan.
Verzekeringen
Zorg voor een lijst van alle lopende verzekeringen die jullie hebben en bepaal per verzekering wat er moet gebeuren. Het kan voldoende zijn om de naam op de polis te veranderen of in andere gevallen, vooral bij levensverzekeringen, is aanpassen ingewikkelder. Kijk ook naar je zorgverzekering. Lees bij de Bond van verzekeraars waar je aan moet denken en wie je moet informeren.
Hoe de verdeling van geld, goederen en schulden kan, dat hangt af van de afspraken die jullie eerder hebben gemaakt.
Als je voor je trouwen/partnerschap geldt of goederen of schulden had die alleen van jou waren, dan gaan die weer terug naar jou. Dat bezit moet je wel kunnen aantonen, bijvoorbeeld met aankoopbonnen.
Afspraken in een echtscheidingsconvenant
Als je getrouwd bent, of een geregistreerd partnerschap hebt met kinderen jonger dan 18 jaar, dan heb je een advocaat nodig om bij de rechter een scheiding aan te vragen. Op de website van Rechtwijzer vind je per situatie uitgelegd hoe dit werkt. De scheiding is pas definitief als je de uitspraak van de rechter hebt doorgegeven aan de gemeente, bij de burgerlijke stand waar het huwelijk is gesloten. Meer details over de procedure scheiding vind je op de website de Rechtspraak.
Soms heb je ook een notaris nodig. Als je eerder een testament had opgesteld en deze wilt wijzigen. Of als je een samenlevingscontract had. Dan moet de notaris dat ontbinden.
De afspraken die je maakt kun je vastleggen in een echtscheidingsconvenant. Maak hiervoor een scheidingsplan en ouderschapsplan. Als jullie ondersteuning en hulp nodig hebben van een mediator of advocaat, dan kun je terecht bij de KIES Mediators die ook de kinderen betrekken bij de scheiding. Vinden jullie het betrekken van jullie kinderen en daardoor voldoen aan de kinderrechten ook belangrijk, wijs hen dan op de mogelijkheid van het opstellen van het KIES kindplan. Voor vragen ovr scheiden kunnen jullie verder contact opnemen met het Juridisch loket (0900-8020). Je kunt ook gebruik maken van de diensten van een financieel echtscheidingsadviseur op de website van het Register Financieel Echtscheidingsadviseurs RFEA.
Kinderalimentatie
Totdat je kinderen 21 jaar zijn, heb je als ouders een onderhoudsplicht. Tot en met hun 18e levensjaar heb je te maken met kinderalimentatie. Met elkaar bepaal je de hoogte van de alimentatie. De rechter stelt het bedrag uiteindelijk vast. Meer informatie over kinderalimentatie vind je op de website van Wijzer in geldzaken.
Ouderschapsplan
Als je samen kinderen hebt, moet je verplicht een ouderschapsplan maken waarin jullie de gemaakte afspraken schrijven die je met elkaar maakt over de kinderen zoals wonen, vakanties, over wie wat betaalt en ontvangt (zoals toeslagen en kinderbijslag), over kinderalimentatie enzovoort. De tegemoetkomingen voor schoolkosten, heffingskortingen, kindgebondenbudget en huurtoeslag gaan naar één ouder. Hetzelfde geldt voor de kinderbijslag. De afspraken die je hierover maakt moeten jullie opnemen in het ouderschapsplan. Als je hier hulp bij nodig hebt kun je terecht bij een KIES mediator of advocaat. Wanneer jullie kiezen voor co-ouderschap, vind je een aantal praktische tips op de website van het Nibud. Lees ook wat het co-ouderschap betekent voor je toeslagen op de website van de Belastingdienst. Lees hier verder over het verplichte ouderschapsplan.
AOW, bijstand of andere uitkering
Als je gaat scheiden, dan verandert het recht op AOW, bijstand en andere uitkeringen. Geef z.s.m. aan de uitkeringsinstantie (UWV, SVB, Gemeente) door dat jullie uit elkaar zijn. Wanneer je geen of nauwelijks inkomen na de scheiding en weinig vermogen hebt dan kom je mogelijk in aanmerking voor bijstand. Daarvoor gelden een aantal voorwaarden die vermeld staan op de website van Het Juridisch Loket. Je altijd bent verplicht om aan je ex-partner alimentatie te vragen voor jezelf en jullie kinderen.
Jouw situatie
Voor een persoonlijk overzicht van de stappen die bij jouw situatie passen? Vul dan de tool in (link naar de website van de Rijksoverheid).
Mis je informatie? Neem contact met ons op en laat ons weten wat je zocht.
Voor persoonlijke vragen een begeleiding kan direct contact worden opgenomen met een KIES Mediator of advocaat of KIES coach.
