Kinderrechten – Hoorrecht, bescherming en preventie bij scheiding
De mening van een kind telt'-VN Verdrag inzake de Rechten van het Kind-
Als er een rechtszaak wordt gevoerd die invloed heeft op je leven, dan heb je als kind het recht om mee te praten. Hun mening telt!
Dat staat in alle kinderrechtenverdragen. Dan geldt dat dus ook bij scheiding, bij gezagskwesties een het regelen van de omgang.
Om kinderen recht te doen en hen zo goed mogelijk uit het meemaken van de scheiding van hun ouders te laten komen, is er het KIES Kindplan en is er begeleiding bij scheiding voor kinderen en jongeren met KIES.
Geen kind in de rechtbank
Het gaat er bij recht doen niet om dat we doen wat kinderen zeggen en denken te wensen. Het gaat er bij recht doen vooral ook om gehoord en echt gezien te worden, serieus genomen te worden en te weten wat er zich rondom jouw persoontje en leven speelt en besloten moet worden. In de praktijk is het zo dat ouders beslissingen nemen voor hun kind en ook rechtszaken en hoger beroep kunnen voeren over het kind, terwijl het kind zelf niet eens of amper op de hoogte is van besluiten en/of het proces. We willen kinderen en jongeren liever ook niet in de rechtbank, dus dat lijkt een dilemma om hen recht te kunnen doen.
Maar hoe belangrijk en ook plausibel is het als kinderen wel hun mening, wensen en ideeën mogen vertellen? Wanneer we hen zouden helpen hun behoeftes te formuleren en dat dit wel meegenomen wordt in de overwegingen van het besluit over hun leven? Als niet enkel het perspectief van de ouders wordt gewogen, maar wanneer alle betrokkenen beter in beeld zijn én zich voelen gehoord voelen?! Dát is wat we belangrijk vinden met KIES en waar wij aan bijdragen. Kinderen recht doen bij scheiding.
Ook jongere kinderen hebben een mening
Het betrekken van kinderen en werken met het KIES Kindplan kan al vanaf een jaar of 7 of 8 en soms ook jonger. Volgens de internationale en Europese mensenrechtennormen is de leeftijdgrens voor het spreken met kinderen in het Nederlands rechtsstelsel hoog, pas vanaf 12 jaar worden kinderen uitgenodigd voor een gesprek. En als kinderen van 12 jaar een uitnodiging ontvangen is voor hen nog lang niet zomaar duidelijk wat er van hen verwacht wordt en hoe ze kunnen vertellen wat belangrijk voor hen is of wat er zich thuis afspeelt.
Een professional die werkt met het KIES Kindplan werkt vanuit kinderparticipatie. Het KIES Kindplan kan naast het op te stellen ouderschapsplan ingezet worden, maar ook als er problemen zijn rondom de omgang, gezag of kindontvoering. Het is een tool waardoor kinderen ondersteuning krijgen en vinden om de wensen, behoeftes en mening vrij te kunnen uitten en te luisteren naar hun eigen stem in plaats van wat ouders hen vragen te noemen. Daarnaast worden de ouders actief betrokken om ook het perspectief van het kind te leren zien en onderkennen en daar beter rekening mee te kunnen houden. Met het KIES Kindplan kunnen we kinderen vanaf 4 jaar taal geven om te verduidelijken aan volwassenen wat zij nodig hebben bij een scheiding situatie.
Kinderen begeleiden bij scheiding
Met de wetenschappelijk onderbouwde en onderzochte methodiek KIES is sinds 2002 kennis en ervaring opgebouwd in het begeleiden van het kind bij scheiding. De inzet van deze ondersteuning met het KIES Kindplan is op de effectief bewezen KIES methodiek gestoeld. Kinderen en jongeren krijgen bij de inzet van het KIES Kindplan niet de verantwoordelijkheid voor de besluiten die volwassenen nemen. Ze krijgen wel de mogelijkheid om onder professionele begeleiding de mogelijkheid om hun mening te uiten zodat ze meer grip ervaren over wat volgt door de scheiding van hun ouders en wat hen aangaat. Ze worden serieus genomen en voelen dat ook hun mening telt.
Het kind als onderdeel van het gezinssysteem
Het KIES Kindplan beoogt problemen te voorkomen maar kan als het bij scheiding toch tot een conflict en rechtszaak komt er ook voor zorgen dat een kind daar zo goed mogelijk doorheen komt. Wat belangrijk is dat het KIES Kindplan voor zowel het kind, ouders als ook de rechter, toont en ons leert dat het kind weliswaar een onderdeel is van het gezinssysteem in scheiding maar vooral ook een zelfstandig persoon in ontwikkeling is, dat recht heeft op bescherming en preventieve zorg én recht heeft om het vertellen van zijn of haar mening en kan en mag leren kiezen voor zichzelf om te leren op te mogen groeien tot een gezond denkend en handelend mens zonder onderdrukking en beperking in kunnen aangeven wat je daarvoor nodig hebt.
Voor de begeleiding voor de rechten van het kind bij scheiding en het werken met een professioneel kindgesprek en ondersteuning bij het maken van het KIES Kindplan kunnen kinderen, jongeren en ouders terecht bij KIES Mediators en KIES professionals. Zij ondersteunen graag volgens de richtlijnen van het IVRK.
