Onderzoek KIES 2009 - 2012 Inge van der Valk

Dr. Inge van der Valk, universitair docent/onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht heeft het KIES in 2009-2012 gevolgd en de effecten gemeten middels het eerste in Nederland uitgevoerde RCT onderzoek naar hulp voor kinderen met gescheiden ouders. Dit onderzoek is door ZonMW onderscheiden met de parel van ZonMW.

RCT onderzoek
KIES is van 2009 tot 2012 op grote schaal onderzocht door middel van een gerandomiseerde, gecontroleerde studie (RCT), hét eerste RCT onderzoek naar een ondersteuningsprogramma voor scheidingskinderen in Nederland.

Resultaat
Belangrijke resultaten zijn dat kinderen van acht tot twaalf jaar die aan KIES hebben meegedaan minder probleemgedrag vertonen, meer prosociaal gedrag laten zien en minder problemen hebben met leeftijdsgenoten dan kinderen uit de controlegroep. De KIES kinderen geven ook aan dat de relatie met hun vader verbetert en zij rapporteren minder gevoelens van schuld. Inmiddels is KIES uitgebreid met verschillende modules, ook voor andere doelgroepen.

Basis en voortgezte onderwijs
Het ZonMw onderzoek bestond uit 2 onderdelen: een RCT onderzoek naar KIES in het basisonderwijs, en de eerste pilots KIES in het voortgezet onderwijs waarbij ook een grootschalige behoeftepeiling onder jongeren werd gehouden.

RCT basisonderwijs
Uit dit effectonderzoek kwam naar voren dat deelname aan KIES kinderen van 8 tot 12 jaar leidt tot:
• Een afname van probleemgedrag en een afname aan      gevoelens van schuld en verantwoordelijkheid van het kind
• Jongens noemden na afloop een betere relatie met moeder
• Er wordt een grotere daling in probleemgedrag bij jongere kinderen en kinderen met meer problemen op de voormeting gezien
• Kinderen, maar ook ouders en leerkrachten, waren na afloop zeer tevreden over KIES
• Opvallend was verder dat alle kinderen door deelname aan het onderzoek al wat verbetering lieten zien op alle uitkomstmaten in het onderzoek. De kinderen in de controlegroep, ervaarden al aandacht en erkenning van hun positie door deelname aan het onderzoek.

KIES pilots voortgezet onderwijs
De KIES pilots en behoeftepeiling waren gericht op jongeren van 12-16 jaar. Hierbij is een doelgroepenonderzoek bij de jongeren uitgevoerd om na te gaan welke problemen zij rapporteren en wat hun behoefte aan hulp is, en werd samen met een jongerenpanel nagegaan in hoeverre de aanpak van KIES voor hen geschikt is. Uit dit onderzoek blijkt dat:
• 2 op de 3 jongeren min of meer ‘last’ heeft van de scheiding.
• Een groot deel van de jongeren geeft aan hun vader vaker te willen zien, soms niet te weten hoe ze met de situatie moeten omgaan
• Jongeren last blijken te hebben van loyaliteitsproblemen en schuldgevoelens
• Het blijkt dat jongeren nauwelijks uit zichzelf praten over de scheiding, maar dat 1 op de 4 openstaat voor hulp of ondersteuning hierbij
• De pilots met KIES laten zien dat ook jongeren KIES waarderen, door het vinden van (h)erkenning, het kwijtkunnen van hun verhaal, en het delen van ervaringen
• Jongeren geven aan minder voorkeur te hebben voor spelgerichte activiteiten en meer ‘in zijn’ voor gesprekken. Met specifiek op jongeren gerichte werkvormen om in gesprek te gaan blijkt KIES daardoor ook voor jongeren erg geschikt te kunnen zijn.