Kindgesprek en kindverklaring
Niet perse je gelijk, maar wel het recht op wat nodig is voor geluk én om je mening te mogen geven'
Kindverklaring en kindgesprek bij scheiding
Wanneer ouders uit elkaar gaan, heeft dat grote gevolgen voor hun kinderen. Niet alleen op praktisch vlak (bij wie ga je wonen? hoe ziet je week eruit?), maar ook emotioneel. Daarom is het belangrijk dat kinderen worden betrokken bij beslissingen die hen raken. De wet geeft kinderen tussen de 8 en 18 jaar het recht om hun mening te geven, dat heet het hoorrecht.
Wat is een kindverklaring?
Een kindverklaring is een schriftelijke verklaring waarin een kind aangeeft wat hij of zij vindt van de afspraken die de ouders maken bij een scheiding. Bijvoorbeeld:
- Bij wie wil ik wonen?
- Ben ik het eens met het ouderschapsplan?
- Moet er een omgangsregeling komen?
- Moeten mijn ouders samen gezag houden, of één van hen?
De kindverklaring mag het kind zelf schrijven, maar er bestaan ook handige en ondersteunende formulieren, zoals:
- Het Kindverklaring-formulier van het Expertisecentrum Kind en Scheiding
- Het KIES Kindplan dat kinderen helpt hun mening op een respectvolle manier te vinden en verwoorden.
Waarom een kindverklaring?
De rechter wil weten of het kind betrokken is bij de afspraken in het ouderschapsplan. Kinderen mogen hun mening geven, omdat zij er ook direct door worden geraakt. De verklaring is dus géén besluit: de rechter bepaalt uiteindelijk wat er gebeurt, maar neemt de mening van het kind mee in de afweging.
- Toont aan dat een kind is gehoord
- Kan helpen om zorgen of wensen bespreekbaar te maken
- Wordt samen met andere stukken naar de rechtbank gestuurd
- Is verplicht bij scheiding via de rechter (voor kinderen tussen 12 en 18 jaar).
Het kindgesprek bij de kinderrechter
Als de scheiding via de rechter loopt, krijgen kinderen vanaf 8 jaar en ouder een uitnodiging voor een kindgesprek bij de rechtbank. Hierin mogen zij persoonlijk vertellen wat zij belangrijk vinden.
- Ben je alleen met de rechter (en een griffier, iemand die dingen opschrijft die bellangrijk zijn).
- Mag je vertellen wat je vindt en hoe je je voelt.
- Krijg je uitleg over wat er met je mening gebeurt.
- Wordt er geluisterd naar wat voor jou belangrijk is.
Het gesprek duurt ongeveer 10 minuten en is vrijblijvend. Je hoeft geen moeilijke juridische dingen te zeggen, het gaat om jouw verhaal.
Vind je een gesprek spannend?
Dan hoef je niet verplicht naar het kindgesprek te gaan. Je mag er ook voor kiezen om een brief te sturen, of het kindverklaring-formulier in te vullen. De rechter leest jouw mening dan alsnog.
TIP
Je kunt de brief of verklaring samen met een volwassene schrijven, zoals een ouder, leerkracht of hulpverlener, maar het is belangrijk dat jouw eigen mening centraal staat.
- Kindverklaring - Expertisecentrum Kind en Scheiding
- KIES Kindplan – Hulpmiddel voor kinderen en ouders om samen afspraken te maken - Expertisecentrum kind en Scheiding
- Filmpje ‘Als je ouders scheiden, laat je horen!’ – Universiteit Utrecht Mr. dr. Naomi Spalter (script, tekeningen) en Jill Vanc (animatie)
- Recht voor jou. Mijn ouders gaan scheiden. - De rechtspraak
Kindverklaring (invulbaar)
Hier vind je een voorbeeld van een kindverklaring die je kunt gebruiken.
Professionals
Het is aan te raden dat professionals zoals advocaten, mediators of jeugdhulpverleners kinderen, jongeren en hun ouders goed informeren over:
- Het hoorrecht
- De inhoud van het kindgesprek
- De mogelijkheid tot schriftelijke kindverklaring
- Gebruik van het KIES Kindplan en bestaande voorbeeldformulieren
Professionals kunnen deze documenten meenemen in het overleg met ouders én kinderen, zodat het kind zich serieus genomen voelt en betrokken is bij het proces.
Een scheiding is moeilijk, voor ouders én kinderen. Door kinderen een stem te geven in het proces, help je hen beter om te gaan met veranderingen. Of het nu gaat om een gesprek bij mediation of advocaat of met de rechter of het schrijven van een kindverklaring; wat een kind voelt, denkt en nodig heeft, dát telt.
