7-12 jaar
Ouders met kinderen van 7–12 jaar
Gescheiden ouders
Geen enkel kind wenst dat zijn of haar ouders gaan scheiden. Alle kinderen houden als het kan het liefste hun ouders bij elkaar. Dat je als ouders bent gaan scheiden geeft een ingrijpende verandering voor je kind. Met veranderingen kunnen kinderen wel leren omgaan. Dat gaat alleen niet zomaar vanzelf. Het dagelijkse leven van je kind gaat er door de scheiding immers behoorlijk anders uit ziet. Er is geen oorspronkelijk gezin meer, er zijn twee woonplekken, misschien ziet je kind jullie als ouders niet of nauwelijks meer samen en vaak zien kinderen één van beide ouders wat minder vaak. Misschien moest je kind verhuizen en veranderen van school en nieuwe vrienden maken. Sommige kinderen hebben minder vaak contact met de rest van hun hun familie.
Foto Monique Claes
Gevoelens
Als er spanningen en ruzies tussen jullie als ouders waren of nog zijn, dan voelt dat voor kinderen minder of niet veilig.Alle veranderingen door de scheiding kunnen maken dat je kind zich verdrietig en soms ook een beetje in de steek gelaten voelt. Dat kan direct na de scheiding maar ook als de scheiding langer geleden is. Misschien zit je kind minder lekker in zijn of haar vel en kan je kind misschien minder goed leren op school of laat veranderingen in gedrag zien. Het kan ook zijn dat je kinderen juist erg zijn of haar best doet om zo min mogelijk te laten merken van de last die je kind ervaart door de scheiding. Kinderen willen het beste voor hun ouders, praten je bijvoorbeeld misschien na omdat ze bang zijn om jou als ouder nog meer verdriet te doen. Je kind slikt dan zijn of haar eigen gevoelens in. Sommige kinderen willen ook gaan zorgen voor hun ouder en broer(s) en zus(sen). Ze nemen dan de plaats van een ouder een beetje in. Dat is niet gezond voor kinderen. Je kunt hen dan duidelijk maken dat jij er als ouders voor hen bent en dat je goed voor jezelf zorgt en dat er lieve mensen om je heen zijn die ook op je letten. Dat ontzorgt kinderen.
Voor ouders én professionals
De leeftijd van 7 tot 12 jaar is een belangrijke periode waarin kinderen zich verder ontwikkelen op cognitief, sociaal en emotioneel vlak. Ze worden zelfstandiger, leren vriendschappen aan te gaan en begrijpen de wereld steeds beter. Tegelijkertijd blijven ze kwetsbaar voor veranderingen in hun thuissituatie, zoals een scheiding van hun ouders.
Voor ouders betekent een scheiding vaak een omslag in zowel hun relatie als in de gezamenlijke opvoeding. Voor professionals is het essentieel om ouders te ondersteunen bij het vinden van een nieuw evenwicht, waarbij het welzijn en de veiligheid van het kind centraal staan. Goed afgestemde communicatie en samenwerking tussen ouders dragen bij aan een stabiele omgeving voor het kind.
Om zelf kinderen aan zichzelf toe te laten komen en hen eens te laten vertellen over wat ze meemaken, wat hun zorgen over de scheiding zijn, zorgen dat ze hun vragen over scheiding kunnen stellen en leren omgaan met de dingen die voor hen moeilijk zijn aan de scheiding, kunnen kinderen deelnemen aan speciaal voor hen ontwikkelde ondersteuning; KIES.
Kenmerken kinderen van 7–12 jaar in scheidingssituaties
Kinderen in deze leeftijd:
- Kunnen steeds beter redeneren en begrijpen dat een scheiding geen schuld van henzelf is;
- Hebben behoefte aan duidelijke informatie en ruimte om vragen te stellen;
- Zijn bezig met het vormen van een eigen identiteit en hechten veel waarde aan sociale relaties;
- Reageren op stress vaak via emoties, gedragsveranderingen of terugtrekgedrag;
- Hebben belang bij een positieve relatie met beide ouders, ook na de scheiding.
Een scheiding kan hun gevoel van veiligheid en vertrouwen verstoren, zeker als conflicten tussen ouders aanhouden. Tegelijkertijd biedt deze levensfase mogelijkheden om veerkracht te ontwikkelen, mits zij adequate steun krijgen.
Wat ouders en professionals moeten weten
- Transparantie en duidelijke communicatie helpt grip krijgen
Kinderen van 7–12 jaar willen weten wat er gaat gebeuren en waarom. Eerlijkheid, aangepast aan hun leeftijd, vermindert onzekerheid en angst. - Ondersteuning bij emoties is cruciaal
Kinderen hebben vaak moeite met het benoemen en reguleren van complexe gevoelens rond verlies, loyaliteit en verandering. Positieve betrokkenheid van ouders helpt hierbij. - Ouders zijn rolmodellen in omgaan met verandering
Respectvolle communicatie en samenwerking tussen ouders geven het kind een voorbeeld van hoe om te gaan met lastige situaties. - Conflictvermijden in bijzijn van kind
Conflicten die kinderen meemaken verhogen stress en kunnen gedragsproblemen en emotionele klachten veroorzaken. - Consistente en voorspelbare routines bieden houvast
Vaste afspraken over woon-, bezoek- en schoolsituaties helpen kinderen om zich veilig te voelen.
7 praktische tips voor ouders van kinderen van 7–12 jaar
- Vertel tijdig en in begrijpelijke taal wat er gebeurt.
Zorg voor openheid en geef kinderen ruimte om vragen te stellen. - Herken en bespreek emoties zonder oordeel.
Bied een luisterend oor en bevestig dat gevoelens zoals verdriet of boosheid normaal zijn. - Behoud gezamenlijke ouderlijke verantwoordelijkheid. Werk samen aan afspraken rondom school, hobby’s en sociale contacten.
- Betrek kindeeren niet in conflicten. Bespreek meningsverschillen buiten het gehoor van het kind.
- Stimuleer het contact met beide ouders. Dit bevordert de hechting en het gevoel van verbondenheid.
- Ondersteun je kind bij het vormen van een sociale kring. Vrienden en familie bieden aanvullende steun en afleiding.
- Maak gebruik van professionele ondersteuning.
Het Expertisecentrum Kind en Scheiding biedt praktische hulpmiddelen voor ouders en kinderen om de scheiding beter te verwerken en het ouderschap vorm te geven.
Beschikbare ondersteuning
Het Expertisecentrum Kind en Scheiding helpt ouders én kinderen. Er zijn verschillende moglijkheden beschikbaar die aansluiten bij de behoeften van deze leeftijdsgroep:
- KIES Kindplan 7–12 jaar
Een hulpmiddel dat ouders en professionals helpt het gesprek met kinderen over de scheiding aan te gaan. Het ondersteunt het benoemen van emoties en het uitleggen van veranderingen. - KIES voor de kinderen (7–12 jaar)
Kindgerichte begeleiding die kinderen ruimte geeft om hun verhaal te doen, emoties te verwerken en hun eigen kracht te ontdekken. - KIES Gescheiden Opvoeden
Voor ouders: praktische handvatten voor samenwerking, communicatie en gezamenlijke opvoeding na de scheiding, afgestemd op de behoeften van het kind.
Ouderschap na scheiding vraagt om nieuwe vormen van samenwerking en communicatie, vooral als het gaat om kinderen tussen 7 en 12 jaar. Door openheid, betrokkenheid en respect te combineren, kunnen ouders bijdragen aan een stabiele omgeving waarin kinderen zich veilig en gehoord voelen.
Bij ondersteuning vanuit SAMEN Wijzer, JOS en KIES krijgt u handvatten om deze uitdaging goed aan te gaan in het belang van het kind én het ouderschap.
Foto Monique Claes
Korte informatie en tips 7-12 jaar
- Vertel als dat kan samen als ouders aan jullie kind dat gaat scheiden.
- Vertel er altijd bij dat de scheiding nooit de schuld van kinderen kan zijn. Scheiden is een besluit van volwassenen.
- Vertel je kind dat jullie altijd zijn of haar ouders blijven en dat ouders altijd van hun kind blijven houden.
- Zorg dat het duidelijk is dat de scheiding definitief is.
- Als er veranderingen zijn, bereid je kind dan daar op voor. Vertel geen spannende dingen al te lang van te voren.
- Blijf goed luisteren naar de boodschappen van je kind. Kinderen vertellen verbaal en non-verbaal. Ze weten vaak niet zo goed hoe te beginnen met een gesprekje en wanneer het handig is om vragen te stellen. Help hen door momenten te creëren en een opstapje voor een gesprekje te geven als je merkt dat er iets dwars zit.
- Kinderen kunnen de woorden van ouders gaan herhalen. Dat doen kinderen bijvoorbeeld als ze bang zijn dat als ze zeggen dat wat ze werkelijk vinden, dat bestraft wordt of dat hun ouder er anders verdrietig van zou worden. Gun kinderen hun eigen gevoelens en behoeftes.
- Samenwerken als bewuste ouders, in plaats vanuit de rol als ex-partners, in de opvoeding van hun kind, helpt schade in de ontwikkeling van jullie kind te voorkomen.
- Als je als ouder goed voor jezelf zorgt, dan is ook in het belang van het kind.
- Een scheiding speelt niet alleen als je gaat scheiden. Er komen steeds opnieuw momenten van verandering en de emoties en gedragingen die de verandering met zich meebrengt. KIES kan kinderen en ouders in alle fases van de scheiding helpen er mee om te gaan.
