Kinderopvang organisaties en professionals

Scheiden is ingrijpend, kinderen laten het vaak zien in gedrag'

Kinderopvangorganisaties en pedagogische professionals en scheiding
Ga hier direct naar het KIES KOV & Scholenplan

Scheiding en de opvang
De gevolgen van een scheiding voor kinderen zijn vaak diepgaand en kunnen zich op verschillende manieren uiten in gedrag, emotie en ontwikkeling.

Voor kinderen die opgroeien in een conflictueuze scheidingssituatie is de opvang een belangrijke plek waar ze zich veilig moeten voelen en waar ze vaak voor het eerst hun zorgen kunnen uiten. De kinderopvang en peuterspeelzalen vormen dus een cruciale schakel in het herkennen van de gevolgen van een scheiding op het welzijn van kinderen.

De impact van scheiding op kinderen en de rol van de kinderopvang
Scheiden is een ingrijpende gebeurtenis die vaak gepaard gaat met conflicten tussen ouders. Het effect van een scheiding op kinderen kan variëren, maar veel kinderen ervaren stress, angst, verwarring en verdriet. Deze gevoelens kunnen zich uiten in gedragingen zoals:

• Veranderingen in gedrag
  Kinderen kunnen zich terugtrekken, snel boos worden of juist overmatig afhankelijk zijn van volwassenen. Soms vertonen ze gedragsproblemen die niet direct verklaarbaar lijken.

• Hechtingsproblemen
  Door de emotionele onrust kan het moeilijker worden voor kinderen om gezonde hechtingsrelaties te ontwikkelen, zowel thuis als in de opvang.

• Contact met ouders
  De communicatie tussen ouder(s) en kind kan verstoord raken. Dit kan zich uiten in het weigeren om met een van de ouders om te gaan of in de wens om ouders te pleasen.

• Lichamelijke klachten
  Stress door scheiding kan zich manifesteren in lichamelijke klachten zoals buikpijn, hoofdpijn, slaapproblemen of eetproblemen, spanning, hevige emoties, problemen met ontlasting etc.

• Mentaal welzijn 
  Kinderen in een scheidingssituatie kunnen last hebben van depressieve gevoelens, nachtmerries, angst of gedragsproblemen die zich in de opvang kunnen uiten.

• Veranderd gedrag
  Ouders die in scheiding en (vaak) conflict zijn, kunnen niet altijd de nodige aandacht aan hun kinderen besteden, wat kan leiden tot diverse reacties.

De kinderopvang als belangrijke schakel
De kinderopvang speelt een sleutelrol in het herkennen van deze signalen en het bieden van de juiste ondersteuning. Pedagogisch medewerkers kunnen kinderen helpen zich gehoord en begrepen te voelen, wat essentieel is voor hun emotionele welzijn. Het is van groot belang om vroegtijdig scheidingsgerelateerde stress of problematiek te signaleren en in samenwerking met ouders en andere professionals adequaat te reageren. Vroeg ingrijpen voorkomt dat gedrags- en ontwikkelingsproblemen zich verder ontwikkelen.

Wat biedt het Expertisecentrum Kind en Scheiding voor kinderopvangprofessionals?
Het Expertisecentrum Kind en Scheiding biedt een structurerende meethodiek en praktische middelen, tools en ondersteuning voor professionals in de kinderopvang, zodat ze optimaal kunnen reageren op kinderen in scheidingssituaties. Wij ondersteunen pedagogisch medewerkers in het herkennen van signalen en het bieden van de juiste zorg voor het kind.

SAMEN Wijzer

• SAMEN Wijzer biedt praktische handvatten voor pedagogisch medewerkers in de opvang. Het helpt medewerkers om scheidingsdynamieken te herkennen en sensitief te reageren op kinderen die zich mogelijk anders gedragen door de gevolgen van de scheiding van hun ouders.

• SAMEN Wijzer is een trainingsmodule die medewerkers leren hoe ze effectief kunnen omgaan met scheiding in de kinderopvang en leren communiceren met ouders over de situatie van hun kind en hen kunnen doorverwijzen naar de juiste hulpinstantie indien nodig. Bij de training ontvangen de medewerkers een handige tool ter ondersteuning van lastige gesprekken.

• SAMEN Wijzer helpt de kinderopvang organisatie en professionals te werken volgens de methodiek en eigen beleid bij scheiding voor de kinderopvang te realiseren.

Materialen 

• KIES Kindplan: Het KIES Kindplan is een praktisch hulpmiddel om kinderen te ondersteunen bij de verwerking van een scheiding. Dit plan helpt om het kind te begeleiden en te begrijpen wat het doormaakt, door samen met het kind doelen en wensen op te stellen. Het is beschikbaar voor verschillende leeftijden en heeft een aantal vertaalde versies

• KIES Ouder Kompas: Het KIES Ouder Kompas biedt ouders handvatten voor co-ouderschap en het ondersteunen van hun kind tijdens de scheidingsperiode. Dit plan helpt bij het opstellen van duidelijke afspraken en het versterken van de ouder-kindrelatie.

• Groepsbegeleiding
  Voor kinderen vanaf 4 jaar in de kinderopvang zijn er KIES-materialen zoals het boek 'Twee dino dekbedden'. Dit boek en sommige andere materialen kunnen afgestemd op de juiste  leeftijdsgroep ingezet worden voor (groeps)begeleiding van kinderen in een opvangsetting. Dit biedt de mogelijkheid om kinderen in een veilige groepsomgeving te ondersteunen en te helpen met het verwerken van hun gevoelens.

• Overige producten
  Er zijn op de website van het Expertisecentrum kind en Scheiding diverse andere producten als folders, kleurplaten en boekenlijsten te vinden.

Scholing en Training

• Het Expertisecentrum Kind en Scheiding biedt scholing en training over scheiding, signaleren, ondersteunen en communicatie in de kinderopvang middels SAMEN Wijzer. Daarnaast zijn er scholingen in deskundiheidsbevordering rondom specifieke thema's. De trainingen zijn ontworpen om pedagogisch medewerkers te ondersteunen in het herkennen van situaties bij scheiding, signalen van stress en trauma bij kinderen van gescheiden ouders en hun ouders en geen last te hebben van handelingsverlegenheid in de communicatie met ouders bij scheiding.

• Ouderverstoting: Training over ouderverstoting en triangulatie helpt medewerkers om gedragingen te herkennen waarbij een ouder probeert het kind tegen de andere ouder op te zetten.

• Veerkracht en herstel: Trainingen over het bevorderen van de veerkracht van kinderen en het versterken van hun emotionele herstel na een scheiding.

Samenwerking 

• Onze methodieken bieden een multidisciplinaire aanpak voor het handelen bij  (complexe) scheidingssituaties. Dit kan de kinderopvang helpen om nauw samen te werken met onderwijs, jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en andere instanties, zodat er een geïntegreerde zorgaanpak komt die het welzijn van het kind bevordert.

Casusadvies en consultatie

• Het Expertisecentrum Kind en Scheiding biedt (verwijzings)mogelijkheden voor casusadvies voor kinderopvangorganisaties die te maken hebben met kinderen in scheidingssituaties. We helpen bij het begrijpen van de complexiteit van de situatie en bieden gerichte aanbevelingen voor ondersteuning.

• In situaties waar intensievere zorg nodig is, biedt het Expertisecentrum Kind en Scheiding mogelijkheden voor ondersteuning bij het verwijzen van gezinnen naar gespecialiseerde hulp, zoals jeugdzorg of gespecialiseerde therapeuten.

Wat kan de kinderopvang doen?

1. Vroegtijdig signaleren en doorverwijzen:
   Herken gedrag dat kan wijzen op scheidingsstress en vraag ouders naar hun situatie. Als er ernstige zorgen zijn over het welzijn van het kind, verwijs dan door naar jeugdzorg of andere relevante hulpinstanties.

2. Sensitief en ondersteunend reageren:
   Zorg ervoor dat het kind zich gehoord voelt en dat er een veilige omgeving wordt geboden waar het kind zich kan uiten zonder angst voor oordeel.

3. Oudercommunicatie verbeteren:
   Open communicatie met ouders is essentieel. Bied ouders steun en begeleiding, vooral als zij moeite hebben met de omgang met hun kind of met elkaar.

4. Samenwerken met andere professionals:
   Werk samen met jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en andere betrokkenen om een holistische benadering van de situatie te waarborgen. Multidisciplinaire samenwerking vergroot de kans op succesvolle ondersteuning voor zowel kinderen als ouders.

De kinderopvang als sleutelrol in het ondersteunen van kinderen in scheiding situaties
De kinderopvang is vaak een van de eerste plekken waar kinderen in scheidingssituaties steun kunnen vinden. Door het vroegtijdig herkennen van scheidingsgerelateerde stress en het bieden van gerichte ondersteuning, kunnen kinderopvangprofessionals bijdragen aan het welzijn van kinderen en het herstelproces na een scheiding. Het Expertisecentrum Kind en Scheiding biedt daarbij de juiste tools, scholing en ondersteuning om deze taak effectief te vervullen.

Meer informatie of een training aanvragen? Neem contact met ons op. Ga hier naar het KIES KOV & Scholenplan.