Van strijd naar stabiliteit
Elke scheiding is anders. Je weet nooit van te voren, wat zich af speelt of speelde. Wat is precies complex?
Systeemgerichte benadering voor kinderen en ouders
Jaarlijks maken ruim 80.000 kinderen in Nederland een scheiding mee. Voor het merendeel van deze gezinnen (ongeveer 80%) verloopt dat proces aanvankelijk met alllerlei spanningen, maar vaak zonder langdurige ernstige schade. Binnen een tot twee jaar ontstaat er meestal een nieuw evenwicht en hervinden kinderen hun stabiliteit.
Bij zo’n 20% van de scheidingen is er sprake van langdurige conflicten. In deze complexe scheidingen komen kinderen klem te zitten tussen ouders. Juridische procedures stapelen zich op. De communicatie verhardt. Het zicht op het belang van het kind raakt verloren. De ontwikkeling en het welzijn van kinderen komen in gevaar. Dit treft elk jaar zo’n 6.000 kinderen.
Alle kinderen die de scheidingvan hun ouders meemaken, ondervinden last door de scheiding. Een aantalvan hen, zeer ernstig.
Schade van een voortdurende strijd
Kinderen die langdurig blootstaan aan conflicten tussen hun ouders, lopen aantoonbaar meer risico op psychische klachten, hechtingsproblemen, schooluitval en sociale isolatie. In ongeveer 15% van de gevallen verdwijnt het contact met één van de ouders voor langere tijd, met ingrijpende gevolgen voor kind én ouder.
Het is essentieel dat we deze conflicten niet normaliseren, maar tijdig herkennen en interveniëren. Alleen dan kunnen we samen toewerken naar rust en herstel.
Het is belangrijk om signalen van onrust, langdurige hevige conflicten, geweld en andere zorgelijke vormen van scheiding, tijdig te signaleren. Bij preventieve inzet, kan gewerkt worden aan zowl het voorkomen als het de-escaleren van elke zorgelijke situatie.
Van conflict naar constructief ouderschap
Ouders die gaan scheiden kunnen op veerschillende manieren omgaan met hun onderlinge verschillen en strijd. De opvoeding van de kinderen gaat ondertussen door en vraagt en verdiend aandacht. De praktijk laat zien dat ouders na een scheiding op verschillende manieren vormgeven aan hun ouderschap:
| Type ouderschap | Kenmerken | Effect op kind |
|---|---|---|
| Samenwerkend ouderschap (25-30%) | Ouders overleggen en houden rekening met elkaar. | Kinderen herstellen goed. |
| Parallel ouderschap (±50%) | Weinig contact tussen ouders, ieder doet het op zijn eigen manier. | Kinderen doen het over het algemeen goed. |
| Conflictueus ouderschap (20-23%) | Aanhoudende strijd, juridische procedures, beschuldigingen. | Kinderen hebben het zwaar en raken vaak emotioneel uit balans. |
Het is in het belang van het kind dat we zoveel mogelijk toewerken naar constructief werkbare vormen van ouderschap na scheiding. Dat begint met het doorbreken van destructieve dynamieken. Middels onze methodieken, bereiken we ouders, gezinnen en kinderen op effective en verantwoorde wijze.
Visie: kiezen voor het kind
Het Expertisecentrum Kind en Scheiding richt zich op welzijn en het belang van kinderen. Onze aanpak rust op de volgende principes:
- Van individueel belang, naar belang van kind en gezinssysteem
- Van gericht op het verleden/hier en nu, naar toekomstgericht
- Van verkennen, naar verklaren, ondersteuning en gezond ouderschap
- Van onmogelijkheden en schuld, naar mogelijkheden en nieuwe dynamiek
- Van herhaalde conflicten, naar de-escalatie, best haalbare betrokkenheid en welzijn
- Van gedeeld ouderschap, naar wat gezond is en recht doet aan het kind
Wat vraagt dit van professionals en organisaties?
Professionals spelen een belangrijke rol in het herkennen en begeleiden van gezinnen in complexe scheidingen. Dit vraagt om de juiste kennis en mogelijkheden:
- Begrijpen van het familiesysteem en dynamieken
- Samenwerken aan de transitie van een gezin
- Uitgangspunten in veiligheid, hechting en loyaliteitsconflicten
- Bieden van inzicht/psycho-educatie aan kind, gezin, ouders samen en/of individueel
- Ieders verhaal en overtuigingen zien, hen leren deze aan te kijken en in context te plaatsen
- Samen werken met en regie nemen op de-escalerende benadering
- Samenwerken over domeinen heen: onderwijs, jeugdhulp, zorg, juridisch werkveld en netwerk
- Indien mogelijk vaste betrokken begeleiding bieden
- Op de hoogte zijn en blijven van nieuwe kennis en ontwikkelingen
We leren professionals vanuit het belang van kinderen volgen én sturen in professionele nabijheid.
Duurzame oplossingen
Scheiden benaderen we niet als falen, maar een ingrijpende transitie van een gezin en systeem. Als we ouders helpen die transitie bewust, en met het belang van het kind voorop,te maken, ontstaat er ruimte voor herstel en gezonde ontwikkeling.
Meer weten ovr onze mogelijkheden? Bekijk onze website en materialen en.of neem contact op met het Expertisecentrum Kind en Scheiding.
